Verkeerschaos bij de Mall of the Netherlands maar niet bij IKEA, hoe kan dat?

'Dat het verkeer een grote chaos was, verbaast mij helemaal niets', zegt verkeersexpert Ruud Hornman. Door het regenachtige weer op Tweede Pinksterdag besloten veel mensen om naar de overdekte Mall of the Netherlands te gaan. Dat zorgde maandag voor meerdere opstoppingen en vertragingen in en rond Leidschendam. Al op de A4 stonden files om het grote winkelcentrum te bereiken. Ook moesten er verkeersregelaars komen om de enorme toestroom aan auto's in goede banen te leiden.

Hoe kan het dat het bij de Mall of de Netherlands steeds hommeles is op de wegen en bij bijvoorbeeld de IKEA in Delft bijna nooit meer? Volgens Hornman komt dat door meerdere verschillen tussen de twee grote publiekstrekkers. Allereerst heeft het te maken met de parkeerplekken bij de Mall en de IKEA. 'De Mall lokt bezoekers met gratis parkeerplaatsen. Maar dat zijn eigenlijk onvoldoende plekken om de verwachte bezoekersaantallen ook kwijt te kunnen', begint de verkeersexpert. 'Als je naar IKEA kijkt, dan zie je dat die wel een parkeergelegenheid heeft die voldoet aan het aantal bezoekers dat de meubelgigant tegelijkertijd bezoekt.'

Daarnaast ligt het niet alleen aan de hoeveelheid parkeerplekken, ook de doorstroming op de parkeerterreinen zorgt ervoor dat er veel meer verkeersdrukte is bij de Mall dan bij IKEA. 'Bij de Mall mikken ze vooral op gasten die een hele dag komen. Het valt eigenlijk in de categorie van pretparken en ander dagamusement', aldus de verkeersexpert. 'Bij de IKEA komen mensen voor maximaal een paar uur.'

Deze verschillende doelen van bezoekers zorgen voor een verschillende doorstroming van het verkeer. 'Bij de IKEA wordt een parkeerplaats meerdere keren op een dag gebruikt. Dus er zijn misschien wel meer verkeersbewegingen, maar het verkeer blijft daardoor wel doorstromen', zegt Hornman. 'Bij de Mall proberen mensen toch op om halverwege de ochtend te komen en tot zeker halverwege de middag te blijven. De parkeerplekken worden daar veel minder efficiënt gebruikt dan die van IKEA.'

Daarnaast zorgt de ligging van de twee immens grote publiekstrekkers voor een verschil van dag en nacht in de verkeersdrukte. 'De ligging van de Mall vraagt gewoon om verkeersdrukte', verzucht Hornman. 'Het is naast de N14. Die weg was voordat de Mall kwam al erg druk. Daarnaast ligt de Mall ook nog eens tussen de enige twee serieuze ontsluitingswegen van Leidschendam', voegt de verkeersexpert toe. 'De IKEA Delft ligt meteen naast de snelweg, dus bezoekers rijden veel makkelijker naar en van de IKEA.'

Daarnaast hebben de IKEA in Delft, de gemeente Delft en Rijkswaterstaat het wegennet rondom de IKEA-vestiging de afgelopen jaren verbeterd om drukte te voorkomen. 'Een aantal jaar geleden hebben wij het voorterrein van onze IKEA-vestiging opgeknapt en zijn er 'slimmere' verkeerslichten neergezet die op elkaar inspelen', laat Jolanda van den Ende van IKEA Delft weten. 'Daardoor is er afgelopen vijf jaar al geen file meer op de A13 ontstaan door verkeer dat onze vestiging wilde bezoeken.'

Maar kan de Mall of the Netherlands dan iets leren van de IKEA in Delft om de enorme verkeersdrukte te verminderen? 'Nee, eigenlijk niet', zegt de verkeersexpert. 'Wat je eigenlijk niet wilt, is dat mensen met de auto naar de Mall komen, want het wegennet is daar volkomen ongeschikt voor. Dus als je meer parkeerplaatsen bij gaat bouwen om voldoende parkeergelegenheid, net zoals IKEA, te creëren, dan ga je nog meer autoverkeer aantrekken. En zo wordt de verkeersituatie in Leidschendam alleen maar erger', legt Hornman uit.

Daarnaast is 'betaald parkeren' bij de Mall ook geen oplossing volgens de verkeersexpert. 'Gratis parkeren trekt mensen altijd aan. Als je dat wilt voorkomen, is het logisch om een parkeertarief op te zetten. Maar dat zal nog steeds niet genoeg helpen', zegt hij. 'In de Randstad zijn mensen tegenwoordig redelijk gewend geraakt aan exorbitante parkeerbedragen. Dus of dat een regeling gaat worden met een duidelijk effect vraag ik mij sterk af.'

Volgens Hornman is er maar één oplossing waarmee de verkeerschaos rondom de Mall kan worden teruggedrongen. 'Het enige wat je zou kunnen doen, is een transferium aanleggen. Dus een grote locatie maken die goed bereikbaar is vanaf de snelweg en waar je de auto kan parkeren, net zoals IKEA eigenlijk heeft. En vanaf die parkeerplaats een hoogfrequente openbaar vervoerverbinding laten rijden naar de Mall', oppert hij. 'Dan heb je een serieuze oplossing, omdat je dan dat autoverkeer weghaalt bij de Mall. Maar om dat aan te leggen, moet er wel weer enorm veel geld worden neergelegd', voegt de verkeersexpert toe.

'Er zijn dus eigenlijk geen dingen die de Mall kan leren van IKEA om de verkeersdrukte te minderen. Het zijn twee verschillende soorten winkelervaringen, het publiek heeft een ander doel en de ligging is totaal anders', vat Hornman samen. 'Om het even te verduidelijken: als je wilt eten, moet bij je bij de IKEA van Zweedse balletjes houden, anders heb je daar niet zoveel te zoeken. Maar in de Mall kan je uit alle windstreken eten krijgen', grinnikt de verkeersexpert.

Toch is er volgens Hornman wel een partij die iets kan opsteken van de verkeersdrukte in Leidschendam. 'De enige die van deze hele situatie kan leren is de gemeente. De politiek had daar nooit de Westfield Mall of the Netherlands mogen neergooien.'

De gemeente Leidschendam-Voorburg laat weten dat het bezig is om de verkeersituatie rondom de Mall of the Netherlands te verbeteren. 'Eind februari heeft de gemeenteraad ingestemd met een plan voor de verbetering van de verkeerssituatie rondom de Mall. Sommige verbeteringen daarvan zijn al gerealiseerd, andere hebben meer tijd nodig om te realiseren. Intussen blijven we doen wat we vorig jaar zijn begonnen en dat is om de verkeersstromen zo goed mogelijk te begeleiden naar en van de Mall', zegt een woordvoerder. 'We zien dat de maatregelen die tot dusver getroffen zijn op de meeste dagen effect hebben.'

'De problemen ontstaan vooral op het moment dat de parkeerterreinen van de Mall vol zijn. Vanaf dat moment loopt het verkeer op de omliggende wegen vast. Ook zien we dat aanwijzingen van de verkeersregelaars niet altijd opgevolgd worden waardoor kruispunten geblokkeerd raken en ook regulier verkeer niet kan doorstromen. Tweede Pinksterdag was de drukste dag bij de Mall tot dusver', gaat de woordvoerder verder. 'Ook zetten we in op het stimuleren van reizigers om anders dan met de auto te reizen. Hiervoor zijn we nu de voorbereidingen aan het treffen zodat we daar na de zomer van kunnen profiteren', aldus de gemeente.