Paul van Vliet van grote invloed voor Den Haag en Leiden: 'Mooiste stem van de stad'

Van Vliet wordt in 1935 geboren op de Haagse Denneweg, in het huis van zijn oma. Hun familiehuis wordt bij het bombardement op Bezuidenhout volledig verwoest. De familie moet na de Tweede Wereldoorlog een een nieuw bestaan opbouwen en doet dat in Benoordenhout. 'Het gezin had niets meer. Ontroerd door alle hulp die hij ontving, hield hij een onverwoestbaar optimisme over, het idee dat alles altijd goed komt', zegt directeur Suzanne Laszlo van UNICEF Nederland.

De Hagenaar gaat rechten studeren in Leiden en ontmoet in zijn studententijd onder andere prinses Beatrix. 'Wij hebben vier jaar een beetje min of meer samen opgetrokken. Niemand keek op of om als ze daar door de stad liep en je kon heel vrij met 'r omgaan', zei Van Vliet daarover bij Andere Tijden.

In 1957 richt hij samen met drie anderen het Leidsch Studenten Cabaret op. De groep speelt honderden voorstellingen in binnen- en buitenland. Van Vliet maakt in deze periode drie lp's en zijn tv-debuut bij de VPRO.

Na zijn studie verwezenlijkt de Hagenaar een - zoals hij het zelf omschrijft - 'sluimerende droom': hij begint een eigen cabaretgezelschap in een eigen theater. Dat doet hij in een leegstaand pakhuis in de Nieuwe Schoolstraat in Den Haag, niet ver van zijn geboortehuis. Op 18 december 1964 wordt daar de eerste voorstelling gegeven. Theater PePijn - dat later zal worden overgenomen door theater Diligentia - is geboren.

'Zonder Paul geen PePijn en zonder Theater PePijn geen plek in Den Haag voor cabarettalenten die podiummeters moeten maken voor ze kunnen doorbreken', omschrijft het theater de cabaretier.

In 1966 spreekt Van Vliet prinses Beatrix en prins Claus toe in de Ridderzaal. Hij biedt prins Claus voor hun ondertrouw een overjas aan. De toespraak is van grote betekenis voor de rest van zijn carrière.

Zijn definitieve doorbraak bij het grote publiek is in 1970. Hij staat dan met zijn eerste solovoorstelling Een Avond aan Zee in de grote zaal van het oude Kurhaus. De voorstelling is een succes en wordt daarna nog dertig zomers - tot 2004 - gespeeld.

Met zijn herkenbare stem weet Van Vliet velen te charmeren. 'De man met de mooiste stem van Den Haag en heel Nederland', vindt premier Mark Rutte. Het is die stem die zich in 1992 verbindt aan UNICEF. Van Vliet zal daarna nog jarenlang ambassadeur zijn van UNICEF Nederland.

Niet alleen zijn stemgeluid, ook zijn taal is geliefd. Meerdere van zijn uitdrukkingen komen in 2019 in de Dikke Van Dale terecht. 'Te groot voor de poppen, te klein voor de kerels' uit het iconische lied 'Meisjes van dertien' is zo'n uitspraak. En ook 'leuke dingen voor de mensen' die Van Vliet ooit gebruikte in een sketch waarin hij een boer speelde. 'Deze term tref je zeker wekelijks aan in een krant; dat is zo gangbaar geworden dat het tot het vaderlandse idioom is gaan behoren', zei Van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon daarover.

De komiek heeft een grote liefde voor Den Haag en laat dat ook zien in zijn werk. Zo zingt hij vol passie over zijn stad. 'In het bekende "Den Haag met je lege paleizen" zingt hij over onze mooie stad, waar hij uiteindelijk zijn hoofd ter rust zal leggen', zegt de Haagse burgemeester Jan van Zanen.

Een van zijn bekendste typetjes is Haage Benny, die in plat Haags het publiek toespreekt.

Tijdens zijn leven zet Van Vliet zich meerdere keren in voor het culturele leven van Den Haag. Zo voert hij begin jaren '70 actie voor het behoud van het Kurhaus. De Scheveningse boulevard ligt er in die tijd verwaarloosd bij en het iconische gebouw dreigt gesloopt te worden. Een comité - waaronder Paul van Vliet - vecht daar hard tegen. Met succes.

Ondanks de liefde voor zijn geboortestad verhuist Van Vliet midden jaren '70 naar een polder bij Breukelen, waar hij in een oude boerderij gaat wonen. Pas 34 jaar later, in 2012, keert hij terug in Den Haag.

In 2011 richt de cabaretier de Paul van Vliet Academie op, waar hij ook zelf lesgeeft. Op de theateropleiding aan de Haagse Deventerstraat kunnen mensen terecht voor cabaret, kleinkunst en entertainment.

Als Van Vliet 82 jaar oud is, besluit hij om te stoppen met het spelen van voorstellingen. 'Je moet toch een beetje op het hoogtepunt stoppen', zei hij in het programma FRITS! op TV West. 'Ik ben nog fit, ik kan het nog onthouden. De zaal zit vol, ik vind het nog leuk, mijn stem is goed. Ik wil niet doorgaan tot de zalen halfvol worden en tot mijn stem gaat breken.'