Verdwenen brief oorzaak plotselinge sluiting intensive care

Op 11 september valt een brief op de deurmat van het HagaZiekenhuis. Het is een herinneringsbrief van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC). Er staat in dat zij niet meer kunnen garanderen dat de ic voldoet aan de in Nederland geldende standaard. En dat is wel nodig. Ze willen daarom een zogenoemde visitatie uitvoeren.

Zo'n visitatie is een heel uitgebreid onderzoek dat in principe eens in de vijf jaar wordt uitgevoerd. Dat kan ook eerder als er grote veranderingen op een afdeling worden doorgevoerd. Er wordt onderzocht of alles wel goed is geregeld en patiënten dus de best mogelijke zorg krijgen. Dit is nodig omdat de zorg op de intensive care zo complex en ingrijpend is, dat er strenge kwaliteitseisen aan worden gesteld.

De brief van 11 september komt op het bureau terecht van Peter van der Meer, die net op 1 september is begonnen als bestuursvoorzitter van het HagaZiekenhuis. Hij klimt in de telefoon en al snel wordt duidelijk dat het onmogelijk is om op korte termijn de zaken voor zo'n onderzoek op orde te krijgen. Omdat er veel informatie wordt gevraagd kost het namelijk ook veel tijd.

Het had wel gekund als in februari een brief van diezelfde NVIC niet tussen wal en schip was gevallen. Want toen alwaarschuwde de NVIC het toenmalige LangeLand Ziekenhuis dat op de ic opnieuw zo'n onderzoek uitgevoerd moest worden. Niemand heeft toen iets met die brief gedaan.

In februari bestaat het LangeLand Ziekenhuis nog. Het is gered van een faillissement door een fusie met het Haagse HagaZiekenhuis. Dat gebeurt na een jarenlange discussie over het uit elkaar gaan van de Reinier Haga Groep. Die discussies zijn op het eind zo fel dat er op een gegeven moment meer crisismanagers in de top rondlopen dan echte bestuurders.

En als de deal uiteindelijk is beklonken treedt ook de Raad van Toezicht van de Reinier Haga Groep af en komt er een compleet nieuwe Raad van Toezicht voor het HagaZiekenhuis en het LangeLand. In de voorgaande periode probeert interimmer Pier Eringa de boel overeind te houden en daar zijn toen ook veranderingen op de ic doorgevoerd waardoor er een nieuwe visitatie nodig was. Maar dat had even geen prioriteit.

Op 11 september is die prioriteit er wel. Er volgen allerlei overleggen en vergaderingen en uiteindelijk volgt 25 september het besluit dat de ic in Zoetermeer dicht moet voor de zwaarste categorie patiënten en snel ook want er zijn tenslotte geen papieren die zeggen dat de afdeling aan alle eisen voldoet. Het gaat volgens het ziekenhuis om gemiddeld één patiënt per week die er wordt opgenomen en dat is op een andere manier op te vangen: een gespecialiseerde arts in Zoetermeer, een compleet team gespecialiseerde verpleegkundigen en een mobiele ic die de patiënt naar Den Haag brengt.

Het ziekenhuis geeft zichzelf uiteindelijk een kleine week om alle partijen in te lichten. Dat gaat dan bijvoorbeeld om de ambulancedienst, het gaat over het Reinier Haga Orthopedisch Centrum dat pal naast het HagaZiekenhuis Zoetermeer ligt en de ic als achtervang heeft omdat er ook operaties worden gedaan en er moet gesproken worden met het ROAZ-West - dat gaat over acute zorg en daar valt de ic onder.

Donderdagavond 28 september krijgt de gezondheidswethouder van Zoetermeer het besluit te horen en op vrijdag is het afgelopen met de intensive care. De beslissing is genomen in overleg met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). 'Wij vinden het besluit van het ziekenhuis (...) navolgbaar en goed dat het ziekenhuis bestuurlijke verantwoordelijkheid neemt om deze afdeling nu al te sluiten. Hiermee worden de risico's voor de patiënten verminderd', laat een woordvoerder van de inspectie weten.

Er is alleen nog wel een probleempje: donderdag wordt de gemeente ingelicht en vrijdag de gemeenteraad. Maar dinsdag is er een bijpraatbijeenkomst tussen het HagaZiekenhuis en de gemeenteraad. Het besluit om de ic te sluiten is genomen, maar de partijen die ermee te maken hebben zijn nog niet ingelicht. Dus houdt de nieuwbakken bestuursvoorzitter tijdens een bijpraatsessie met de gemeenteraad van Zoetermeer de kaken op elkaar. 'Dat was een zeer ongemakkelijke situatie', zegt hij daarover afgelopen maandag in de gemeenteraad waar hij nogmaals komt opdraven.

Dat de ic zou verdwijnen valt de gemeente Zoetermeer rauw op het dak. Afgelopen maandag zit Van der Meer weer tegenover de gemeenteraad en krijgt forse kritiek. 'Ik wil allereerst mijn excuses aanbieden', zegt hij nu tegen de raad. 'Het voelde echt heel ongemakkelijk, maar we konden niet anders, omdat we eerst allerlei anderen op de hoogte moesten stellen.' De gemeenteraad accepteert de excuses, maar echt van harte gaat het niet. 'Vertrouwen komt te voet en gaat te paard', zeggen fracties.

Of de ic in het Zoetermeerse ziekenhuis onveilig was in de periode voor de sluiting is niet te zeggen. Wel laat een woordvoerder van het HagaZiekenhuis weten dat er is onderzocht of er in die tijd calamiteiten zijn geweest. Dat is volgens haar niet het geval. De ic zou sowieso op 1 december dicht gaan en plaatsmaken voor een zogenoemde HighCare-afdeling. Daar kunnen patiënten die snel achteruit gaan gestabiliseerd worden. Als het nodig is gaan ze met een mobiele ic naar Den Haag.