Bewoners maken zich nog steeds zorgen om Beaumix in grond, wat is de oplossing?

Beaumix is een bouwstof die als as overblijft na de verwerking van restafval in afvalcentrales. Voordat dat restafval wordt verbrand, worden er zoveel mogelijk metalen, plastic en recyclebare materialen uit gehaald. Maar in de bouwstof die overblijft kunnen daarvan nog wel kleine hoeveelheden achterblijven.

De provincie Zuid-Holland was opdrachtgever van de vernieuwing van de Tjalmaweg (N206), onderdeel van de nieuwe RijnlandRoute tussen Katwijk, de A44 en A4 bij Leiden. Tijdens de werkzaamheden is 156.000 ton Beaumix gebruikt. Dat gebeurde onder meer bij Valkenburg, om te zorgen voor voldoende gewicht onder het verdiepte en verbrede deel van de weg.

Het gebruik van Beaumix houdt de gemoederen al langer bezig in de gemeente Katwijk. Bewoners van Valkenburg hebben zorgen over een aantal zaken: de verontreiniging van het oppervlaktewater, vervuiling van de grond rond de weg en ook vervuiling van het grondwater. Want het water dat van de weg wordt afgevoerd, komt als het in de grond zakt langs die Beaumix. Daardoor raakt het vervuild en dat brengt mogelijk gezondheids- en veiligheidsrisico's met zich mee, maar daar is nog veel onduidelijk over.

Die zorgen werden overigens al door de omwonenden geuit voorafgaand aan bouw van de nieuwe weg. Na de aanleg werd er ook verontreiniging gemeld: eerst door de bewoners - die batterijen en plastic vonden - en daarna door de gemeente Katwijk. In bodemmonsters zijn hoge concentraties zware metalen, zoals chroom, cadmium, koper, nikkel, lood en zink gevonden. Die concentraties waren veel hoger dan de wet toestaat. Het gemeentebestuur van Katwijk noemde Beaumix zelfs 'gelegaliseerde troep'.

En nu ligt er al een tijdje een afvoer- en vervuilingsprobleem op tafel voor de gemeente Katwijk, het Hoogheemraadschap Rijnland en de Provincie Zuid-Holland. Er zijn tussenoplossingen, maar over een lange termijn-oplossing is nog geen consensus.

Het regenwater wordt afgevoerd met een drainagesysteem, die het naar een pompkelder brengt. Daar ligt het water in een soort betonnen bak onder de weg. Het is de bedoeling dat het water vanaf daar naar de sloten wordt gepompt. Maar dat is precies waar de provincie Zuid-Holland en het Hoogheemraadschap Rijnland in juli van hebben gezegd: dat water gaan we niet op het oppervlaktewater leggen.

Die partijen zijn nu al een tijdje op zoek naar een oplossing om het water af te voeren. Eerst werd dat gedaan met vrachtwagens. 'Die vrachtwagens brachten het naar een waterzuivering in het Botlekgebied, die het vervolgens reinigen', vertelde een ambtenaar van de provincie tijdens de informatieve sessie. Het gebruik van die vrachtwagens is geen 'duurzame' oplossing. Dus is er volgens de provincie een tijdelijke andere oplossing nodig. Die lijkt nu gevonden te zijn, al is er dus geen overeenstemming over.

Het water wordt straks 'aangezuurd': de pH-waarde (de zuurgraad van het water) wordt verlaagd. Daardoor zou het vervuilde water veilig genoeg zijn om door het riool naar de waterzuivering van het Hoogheemraadschap te pompen, om daar vervolgens verwerkt te worden. Als dat lang genoeg gedaan wordt, worden de schadelijke stoffen weggefilterd. Dan zou het uiteindelijk mogelijk worden om op de 'gewone' manier het regenwater weg te spoelen.

Maar idealiter ziet het Hoogheemraadschap Rijnland dat anders. Het waterschap wil namelijk het principe 'de vervuiler betaalt' aanhouden en het liefst zo lokaal mogelijk dat vervuilde water laten reinigen. Dat is iets waar de Provincie, de gemeente en het Hoogheemraadschap nog niet over uit zijn.

Het is daarom de bedoeling dat er in de nabije toekomst een waterreiniging vlakbij Valkenburg komt te liggen. 'Die oplossing komt vooral in beeld als het heel lang gaat duren voordat er geen schadelijke stoffen meer van dat regenwater vandaan komen', vertelt een ambtenaar van het Hoogheemraadschap in de informatieve sessie.

Volgens SGP-raadslid Jaap Klok zijn bewoners en raadsleden nog niet helemaal gerustgesteld over de plannen die de overheden hebben om verregaande verontreiniging te voorkomen. 'Maar we hebben wel een stukje duidelijkheid gekregen over wat er is gebeurd sinds het moment dat de grond schadelijk bleek', vertelt hij bij West Wordt Wakker.

Maar ook de bewoners zijn niet gerustgesteld. Er ligt namelijk op meerdere plekken Beaumix, ook op het voormalige vliegveld.'We weten niet wat het effect is voor de grond daar of voor de verontreiniging. We weten ook niet het effect van het gebruik van de bouwstof. Daar willen we graag alle onderzoeken van zien.'

Wat de bewoners betreft hebben ze te maken met een soort 'tijdbom', waarvan ze niet weten hoe ze het moeten oplossen. 'Het gebruik van deze stof is een ongelooflijke fout die wij met elkaar hebben gemaakt', kaart een bewoner aan.