VVD'er stopt na 14 bewogen jaren: 'Bevond mij in het oog van de storm'

23 maart, 14:00 • 8 minuten leestijd

Het Haagse raadslid Chris van der Helm (VVD)

DEN HAAG - Na veertien jaar buffelen in en voor de Haagse gemeenteraad stopt VVD'er Chris van der Helm ermee. Hij kan het raadswerk niet meer combineren met zijn werk en privéleven. Het langstzittende raadslid van Den Haag maakte bewogen jaren mee met een burgemeester die opstapte, coalities die uiteenvielen en een corruptieverdenking tegen twee wethouders. 'Ik bevond mij in het oog van een storm.'

Chris van der Helm (37) legt dezer dagen de laatste hand aan zijn afscheidsspeech die hij over een maand in de raadszaal zal uitspreken. En hij wil wel iets verklappen. 'Ik eindig met de belofte dat het geen definitief afscheid is', glimlacht hij.

Hij wil maar zeggen dat hij weliswaar stopt als raadslid, maar zijn politieke vuur is allerminst gedoofd. 'Voor mij is het geen politiek pensioen, maar een politieke pauze', zegt hij. 'Ik vind het raadswerk ontzettend leuk en ik sluit zeker niet uit dat ik in de toekomst weer terugkom in de politiek.'

Toch heeft hij de keuze gemaakt om zijn raadswerk neer te leggen, maar dat doet hij met pijn in zijn hart. Van der Helm heeft een nieuwe 'ontzettend gave' baan die meer tijd gaat kosten en twee opgroeiende kinderen van 3 en 7 jaar.

'Ik moet gewoon mijn uren op mijn werk maken en ik wil graag dingen met de kinderen kunnen doen', legt Van der Helm uit. 'Maar de raad stopt niet en komt altijd ergens tussendoor. Je kan daarom heel moeilijk plannen en dat maakt dat je constant bezig bent met het jongleren met je tijd.'

Van der Helm kwam in 2010 als 23-jarige voor de PVV de gemeenteraad van Den Haag in. Maar hij verliet die partij alweer vier jaar later na de minder-Marokkanen-uitspraak van Geert Wilders. 'Dat ging voor mij een principiële grens over, omdat ik vind dat je mensen moet beoordelen op je gedrag en niet op basis van afkomst of uiterlijk', vertelt hij.

In de jaren daarvoor had Van der Helm zich niet eerder zo gestoord aan de uitlatingen van Wilders als die ene keer op de verkiezingsavond van 2014, zegt hij terugkijkend. 'Het was specifiek die uitspraak, die op dat moment werd gebracht. Het ging mij ook om de manier waarop. Daarmee gingen Wilders en de PVV voor mij een principiële grens over.'

Hij besloot zijn zetel te houden en als eenmansfractie Groep Van der Helm verder te gaan. 'Ik vond dat ik echt iets kon betekenen voor de stad. Daarom heb ik de keuze gemaakt om door te gaan als onafhankelijk raadslid.'

Al snel lonkte een andere partij, de VVD. De liberalen hadden er wel oren naar om Van der Helm in te lijven en langzaamaan groeide de liefde. 'Ik keerde eigenlijk terug naar het oude nest, want ik ben ooit bij de VVD begonnen', zegt Van der Helm. 'En weet je, zo'n relatie groeit. We gingen steeds meer samenwerken en op een gegeven moment sloot ik me aan bij de fractievergaderingen van de VVD.'

In 2018 werd de samenwerking bestendigd. De VVD zette Van der Helm op de zevende plek op de kieslijst en zo kwam hij voor de liberalen de raadszaal in. 'Dat was heel bijzonder. Ik kon gewoon doorknokken voor de stad.'

Hij wist toen nog niet dat het Haagse stadhuis vier ongekend chaotische jaren zou beleven die nog altijd nagalmen. Die begonnen met de dramatische dood van PVV-raadslid Willie Dille in de zomer van 2018. Vervolgens trok tijdens de jaarwisseling een vonkenregen over Scheveningen. Deze gebeurtenis maakte een einde aan het burgemeesterschap van Pauline Krikke. Zij nam op 6 oktober 2019 ontslag.

Maar dat was nog niet alles. Een paar dagen voordat Krikke aftrad, viel de rijksrecherche binnen bij oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag vanwege een corruptieonderzoek. Een dag later viel daardoor de coalitie uiteen en de twee wethouders namen ontslag. In nog geen week tijd verloor de stad een burgemeester, twee wethouders en een meerderheidscoalitie.

Van der Helm was in die tijd voorzitter van het presidium van de gemeenteraad, het dagelijks bestuur dat de werkzaamheden regelt van de gemeenteraad. Als voorzitter verving hij ook de burgemeester, bijvoorbeeld tijdens raadsvergaderingen.

'Ik zat toen als voorzitter van het presidium in het oog van de storm', blikt hij terug. 'Vooral die eerste week van oktober in 2019 staat mij nog helder voor de geest. De inval van de rijksrecherche, het ontslag van de burgemeester en de val van de coalitie waardoor er onderhandelingen gestart moesten worden. Er kwam toen zoveel op de gemeenteraad af. En dus ook op het presidium, die de leiding nam en moest proberen om alles in goede banen te leiden.'

Als voorbeeld noemt Van der Helm zijn rol die hij door het opstappen van Krikke moest innemen. 'Als er geen burgemeester is dan nemen plaatsvervangers die functie waar', legt hij uit. 'Toenmalig VVD-wethouder Boudewijn Revis was de eerste locoburgemeester en nam dus een deel van die functie over. En ik was als voorzitter van het presidium het andere deel van de burgemeester, die zich meer richtte op de gemeenteraad.'

Burgemeester Pauline Krikke tijdens het debat over de vonkenregen

Dat hield voor hem in dat hij bijeenkomsten met de fractievoorzitters moest leiden en vragen beantwoordde over de vervolgstappen. Van der Helm: 'Er waren natuurlijk heel veel vragen. Hoe nu verder? Komt er een tijdelijke burgemeester? Hoe zit het met de invallen? Komen er extra raadsvergaderingen? En ook: hoe zien we überhaupt de komende periode voor ons?'

De gebeurtenissen op het stadhuis slokten enorm veel tijd op. ‘Ik weet nog heel goed dat ik in die periode ’s ochtends heel vroeg de deur uitging om naar het stadhuis te gaan en soms pas na middernacht thuis kwam. Ik ben dagenlang niet op mijn werk geweest, omdat ik op het stadhuis zat om alles in goede banen te leiden. En net op het moment dat je dacht dat er niets meer bijkwam dan diende zich weer iets aan.'

Ook maakte hij zich in die tijd zorgen over de impact die alles had op de stad. 'Heel Nederland keek naar Den Haag en vroeg zich af wat daar allemaal gebeurde. Dat doet wat met het imago van de stad. Wij wilden proberen om iedereen weer bij elkaar te brengen, ook alle partijen.'

Maar de invloed van de corruptiezaak is nog altijd enorm, ziet Van der Helm. 'Zo’n inval en daarna de rechtszaak heeft diepe sporen getrokken.' De vraag welke sporen dat zijn is volgens Van der Helm niet zo makkelijk te beantwoorden.

'Wat veel heeft gedaan is de manier waarop het is gegaan', zegt hij na even nadenken. 'De inval bij de wethouders thuis en hier op het stadhuis, waar de rijksrecherche ook werkkamers heeft doorzocht, voelde als een soort overval. Daarnaast trokken partijen soms snel conclusies, terwijl niet duidelijk was wat er eigenlijk aan de hand was. Dat heeft veel gedaan met het onderlinge vertrouwen en de samenwerking in de gemeenteraad.'

Na de vrijspraak van De Mos, Guernaoui en alle andere verdachten viel het college vorig jaar opnieuw. De VVD trok de stekker uit de samenwerking met D66, GroenLinks, PvdA en CDA, omdat de liberalen coalitiegenoten verweten dat zij niet open stonden voor een samenwerking met Hart voor Den Haag. De VVD belandde hierna, na decennia in het college te hebben gezeten, in de oppositie.

Richard de Mos (l) en Jelle Meinesz (r) na de vrijspraak van De Mos

'Voor mij is de oppositierol niet nieuw', zegt Van der Helm. 'Ik ben ooit begonnen in de oppositie, toen zat ik een tijd in de coalitie en nu weer in de oppositie. Wat leuker is? Het is allebei heel leuk. In de oppositie heb je wat meer vrijheid en kan je scherper zijn in het debat. Als coalitieraadslid heb je het voordeel dat je aan de voorkant wat meer kan afspreken en vastleggen in een coalitieakkoord.'

Maar uiteindelijk gaat het er vooral om hoe je je rol pakt als raadslid, zegt hij. 'Mijn stijl is altijd dat ik de straat naar de raad wil brengen. En dan hoeft het niet uit te maken of je in de oppositie of in de coalitie zit.'

Als Van der Helm terugkijkt op zijn jaren op het stadhuis heeft hij twee dingen geleerd. ‘Focus je als raadslid op de zaken die jij en je achterban echt belangrijk vinden en heb geduld. Ik ben bijvoorbeeld in 2015 begonnen met het aankaarten van de problemen in de wijken Kraayenstein, Houtwijk en Nieuw-Waldeck.'

'Die wijken zijn al dertig jaar niet opgeknapt en daar hebben de bewoners heel veel last van. Nu zijn we negen jaar verder en is een deel van de eerste wijk opgeknapt. In de andere wijken moet dat nog steeds gebeuren. Dus je moet heel veel geduld hebben en vasthoudend zijn als raadslid.'

Al met al heeft hij ontzettend veel plezier in het raadswerk en gaat hij het missen. 'Ik ben op mijn 23ste op het stadhuis terecht gekomen en ben hier eigenlijk volwassen geworden. Ik weet eigenlijk nog niet zo goed wat ik straks met al mijn vrije tijd aan moet', voegt hij er lachend aan toe.

'Ik heb ineens wel heel veel avonden vrij en ik ben niet anders gewend dan dat al mijn avonden gevuld zijn. Dus als iemand nog een leuke hobby heeft, dan mogen ze bij mij aankloppen.'

Het is nog niet duidelijk wie Chris van der Helm gaat opvolgen. Hiervoor kijkt de partij naar de bestaande kandidatenlijst. Onlangs nam VVD-raadslid Alexander Roep ook al afscheid van de gemeenteraad vanwege tijdsgebrek. Toen bedankte de eerste opvolger, oud-wethouder Anne Mulder, voor de eer om zijn zetel in te nemen. Ook oud-wethouder Kavita Parbhudayal en voormalig fractievoorzitter Frans de Graaf sloegen over. Na Roep komt Cock Jol in aanmerking voor een raadszetel.